“Мөнгөгүйн зовлон бол түр зуурынх, мэдлэггүйн зовлон бол үүрдийнх. Хүнийг ирээдүйд ямар амьдрал хүлээж байгааг таах аргагүй ч таахын аргагүй амьдралаа хүн өөрөө зохиодог...” гэж сэтгүүлч Золжаргал энэхүү номын дүгнэлтэд бичжээ. Зохиолын гол дүр Бадрал нь ядуу зүдүү амьдралтай гэрийнхнээ тэжээх гэж хар бор ямар л ажил олдсоноо хийж явсаар нэг л өдөр сурч мэдэх их хүсэлдээ автан Бээжинд сурахаар зорьдог. “А” ч гүй очсон тэрбээр олон янзын хүмүүстэй учрахдаа буруугаас холдон, зөв рүү тэмүүлж, цагийг ашиглан завгүй явсаар, нэг жилийн хугацаанд сурлага хичээлдээ шамдахын зэрэгцээ ажил хийн орлого олж, спортоор хичээллэн амжилт гаргана.
Түүний сурдаг сургуульд монгол оюутнууд нилээд сурна. Мөнхөө, Болдоо, Сансар гэх өсвөр насны 3 хүү сурах нэрийдлээр ирчхээд эцэг эхийн мөнгөөр зугаа цэнгэл хийн эцэстээ тэд буруу хүмүүстэй нийлж хэрэгт холбогдоно. Хаа хол Филлипинээс зөөх хар тамхины наймаа эрхлэгчдийн гар хөл болж яваад харь орны шоронд бүх насаараа хорих ял сонсох Мөнхөөгийн төлөө харамсаад баршгүй.
Уг зохиолд Бээжингийн баар савуудаар биеэ үнэлэх Монгол охидын гинжин цуваа үүссэн гэлтэй гэмт явдлуудын талаар ч мөн дэлгэрүүлэн харуулжээ. Гэнэн болчимгүй, ядуу зүдүүгийн харгайгаар мөнгөний төлөө яахаас ч буцахаа больж биеэ үнэлэн, дээрэм тонуул хийж, гэмт хэрэг үйлдэн тэр ч бүү хэл биесээ алж талах Монгол залуус юутай эмгэнэлтэй вэ!
Уншигч би өөрөө Шанхайд сургууль төгссөн болохоор номонд гарах сургуулийн амьдралыг төсөөлөхөд сэтгэлд ойрхон санагдаж дурсамж юу минь сэргэх шиг. “Өмхий хужаа нар” гэж манайхан өөд уруугүй зүхэх олон хятадууд дотор чиний л төлөө гэж сэтгэл гарган зүтгэх жирийн хүн байдагийг харуулсан нэгэн дүр бол Бадралын дугуйн спортын багш Ли юм. Тийм ээ, би ч бас маш олон Ли, Чое нартай танилцаж нөхөрлөж байсан бөгөөд тэдний зарим нь одоо ч харилцаа холбоотой хэвээр.
Сургуулийнхаа анхны Монгол оюутнуудын нэг би бээр шинээр ирэх нутаг нэгтнүүддээ тусалж дэмжихийг хичээсээр ирсэн ч төгсөх курст орох жилдээ мэргэжлээрээ ажил хийн завгүй болсон бөгөөд тэр бүр нутгийн дүү нараа нэг бүрчлэн таних аргагүй болж билээ. Хичээл эхэлдэг тэр нэгэн намар шинэ шинэ хүүхдүүд нэмэгдэн ирэх үест хоёр гурван шавилхан хөвгүүд цээжин биеэ ил гарган таахалзан алхаж хажуугаар өнгөрөхийг нь ажихнээ Чингис хааны үр сад гэдгийг нь төвөггүйхэн мэдэж болохоор байсан сан. “Нэг үхрийн эвэр доргивол мянган үхрийн эвэр доргино” гэдэг, энэ үгийг санагдуулсан ч гэмээр юм уу нэгэн таагүй явдал болж билээ. Танилцаж ч амжаагүй байсан нутгийн хоёр охиныг танил нөхөд нь байн байн суравч сураггүй болоод удсан охид маань хулгайн хэргээр баривчлагдсан байсан юм.
Ээ дээ оюутан залуучууд минь, ирсэн зорилгынхоо төлөө л зүтгээрэй. Хатуу чанд хууль цаазтай оронд хальтхан гишгэхэд л буруудна шүү, хожим харамсаад ч барахгүй юм болох вий гэж хойч үеийнхэндээ захиж хэлмээр санагдана. Үр хүүхэдтэй хүн бүр тэдэндээ үргэлж сайн сайхныг ерөөдөг ч “хүн” болгож хүмүүжүүлэх хариуцлагаа л үл тоомсорлож бүү мартаарай. Бяцхан хүү, охин нь бие нас гүйцээд ирэх үест болж бүтэж буй мэт санагдах хэдий ч болчимгүй зүйлд автах вий тэд маань.
Хүн болгон анхаарах ёстой чухал сэдвийг хөндсөн, бодит амьдралын нэгэн хэсгийг өгүүлэх “Нэг жил” романы зохиолч Н.Энхсайхан найзынхаа бичлэгийн чадварыг дахин биширмой.
by Suna Khada
No comments:
Post a Comment