Дахиад л Кафка

Хүний ертөнцөд ирээд буцах дөчхөн жилдээ амьдралын үнэн, оршихуйн утга учрын тухай түүний бичиж үлдээсэн бүтээлийг бид өнөөдөр шимтэн шимтэн уншихын нууц нь юундаа байна? Орчлонгийн олон явдал, хүний амьдралын туулах тэр замд нэг талд үнэнч сэтгэл, өрөвч зан, үргэлжид сайн сайхныг хүсэх хүүхдийн гэмээр гэнэн хонгор зан хийгээд нөгөө талд аль ч нийгэмд хөдлөшгүй зогсох худал хуурмаг, бэртэгчин зан, биесээ хэмлэх хүмүүс оршин байгаа хоёрын зөрчлийг өгүүлдэг болохоор тэр үү? Гашуун ч гэсэн хорвоогийн үнэнийг Иозиф.К, Грегор Замза, Георгийн эцгээр, тэдний бусдад хандан хэлсэн хэдхэн үгээр өгүүлсэн болохоор тэр үү? Ямартай ч гэсэн түүний бүтээлийн гол дүрүүд Франц Кафка өөрөө гэдэгт бат итгэсэнд л нууц нь оршин байгаа болов уу.

Бүтээлүүдэд нь орших зөрчил Кафкагийн ертөнцийг үзэх үзэл, нийгмийн амьтан болсон хүн бидэнд тохиолдох  тэр эмгэнэлийг зөгнөсөн байх шиг.

Ерөөс түүний бүтээлүүдээс бид өөрсдийгөө харж болно. Бусдын бусармаг санаанаас болж хүн өөрийн амьдралдаа эзэн болж, өөрийн үзэл бодолдоо үнэнч явж чаддаггүй, жолоогоо алдаж болдогийг “Залуурч” өгүүллэг (“Хонгилд” 68-р нүүр)-т хэдхэн үгээр өгүүлнэ. Монголд өнөөдөр нэг хүн 2-3 хүнийг тэжээдэг гэсэн судалгаа байна. Тэгвэл тэр тэжээгч хүмүүс бүгд Грегор Замза (“Хувирал” тууж “Хувирал тэргүүт тууж өгүүллэгүүд” 87-р тал) мөнөөс мөн. Хаяж болдоггүй хэр нь өөдөлдөггүй шимэгчид биднийг тойроод хар мянгаараа л байна. Эрх мэдэлд донтож, эд материалыг шүтэж, ард түмнийг өөрийн боол мэт үзэх зарим эрхмүүд бол Посейдон (“Хонгилд” 55-р тал) мөн. Тойрон хүрээлэгсэдтэйгээ үзэл бодол нийлэхгүй үед тэднийг чимээгүй даган баясах бус өөртөө үнэнч явсаар өлсөж үхэх мацаг баригч бидний дунд алхаж л яваа (“Мацаг баригч” “Хувирал тэргүүт тууж өгүүллэгүүд” 9-р тал).

Кафкагийн бүтээлүүдийг ахин дахин уншихуйд нэгийг бодож, нөгөөг тунгаана. Гоёж чимэглэсэн яруу сайхан үгсийг хайгаад хэрэггүй, харин үгний цаана үг оршдог болохыг л мэдэх болно. Түүний өвөрмөц ертөнцтэй уншигч биднийг уулзуулсан эрхэм дуун хөрвүүлэгч нартаа баярлалаа. "Кафка монголчлогдож байна гэдэг Монголын оюун санаа эрүүл байгаагийн нэгэн шинж" (Гүн овгийн Г.Аюурзана). Богино өгүүллэгүүд нь Монгол хэлнээ орчуулагдаж байгаад уншигч би тун олзуурхаж, олон залуус Кафкад дурлаасай, ахин дахин уншаасай гэж хүснэм.

Ай Кафка. Богинохон тэр хэдэн жилүүдэд бидний хаанаас хаа хүрэхийг тов тодорхой хэлж өгсөнд баярлалаа.