“Ферраригаа зарсан лам”

Яг л нэр шигээ сонирхолтой ном.

Сингапурт Louis Vuitton-ны гадаа урт дараалал үүсгэсэн хүмүүсийг харж зогсохдоо би яг энэ номын тухай бодож байсан юм. Феррари машинаа зарчихаад гэгээрэх гэж одсон тэр нэг хуульчийн оройн хоолны үеэр найздаа өгч буй зөвлөгөөг олон хүн уншаасай гэж хүссэн юм. LV цүнх авч байгаа хүмүүсийг буруутгах гээгүй юм шүү. Харин амьдралын утга учир, таашаал нь зөвхөн арьсан цүнхэнд оршдоггүй гэдэгт л учир нь байсан юм. Яагаад гэвэл өнөөдөр олон залуу хорь дөнгөж гарчихаад аманд багтахгүй их мөнгө ярьж, пид пид үсэрч, нам улс төр эрх мэдлээр өвчилж, амьдралын сайхан бүхнийг мөнгөөр худалдаж авч болно гэсэн бодол тээж яваад л харамсаад байгаа юм.

Зарим хүмүүс энэ номыг “Морритой өнгөрүүлсэн Мягмар гариг”, “Нууц” цувралуудтай зүйрлэх гээд байдаг ч надад л лав тэс өөр санагдсан. Учир нь Робин Шарма бол зохиолч биш. Тиймээс түүнээс утга уянга, үгийн сайхныг хайгаад хэрэггүй. Харин түүний хэлэх гэж буй санаа маш сонирхолтой. Хувь хүний хөгжлийн талаар дэлхийн залууст олон сайхан үнэтэй зөвлөгөө өгч, уран бүтээлээ туурвиж ирсэн түүний энэ номоос гадна “Who will cry when you die”, “The Leader Who had no title”, “The Greatness Guide” цувралууд нь олон сая хувь хэвлэгджээ.

Хуульч Julian Mantle ажлын байрандаа зүрхний шигдээсээр уналаа. Тэр бол мөнгө, эрх мэдэл, нэр хүндийн оргилд хүрсэн нэгэн байлаа. Байлаа гэх учиртай. Нэг л өдөр тоглоомоос гарч алга болсон Julian Mantle-ийг хаашаа одсоныг хэн ч мэдсэнгүй. Бүх өмч хөрөнгөө, Ферраригаа хүртэл зараад одсон тэр нэг өдөр эргэж ирлээ. Эргэж ирэхэд нь түүний хамтран зүтгэгч нь таньсангүй. Алс холын Гималайн уулсад суух их багштан түүнийг тэс өөр хүн болгон илгээжээ. Үргэлж л түүн шиг болохыг мөрөөддөг байсан хамтрагчдаа тэр өөрийн сурсан эрдмээ хуваалцах гэж ийнхүү яаран яаран иржээ.

Билэг ухаанаа захирч, хүсэл зорилгоо даган, сахилга баттай амьдарч, цаг хугацаагаа хайрлаж, өөрийгөө умартан өрөөлд туслахын сацуу байгаадаа талархаж сурсан хэн хүнд Феррари бол юу ч биш. Өөрийн үнэт зүйлээ тодорхойлж, ёс суртахуун хийгээд сэтгэлийн амар амгаланг олсон хэн ч энэ нийгэмд сайхан амьдарч чаддаг тухай өгүүлжээ.

Өнгөрсөн жил би Лаост хэд хонож лам нарын өглөөний ёслолыг үйлдэхийг харж зогсохдоо эдэн дунд зохиолын гол дүр Julian Mantle шиг гэгээрсэн хүн хэр олон бол гэсэн бодол толгойд орж ирсэн сэн. Үүрийн 4 цагт босч гол замаар эгнэн суусан мөргөлчдөөс өглөөний хоол авч буй тэд өсвөр насны хөвгүүд голдуу. Аз жаргалын төвшингөөрөө 151 орноос 37-д жагссан тэдний нууц нь юу бол? Тэнд дэд бүтцийг хөгжүүлж, эрчлэн урсах Мекон голыг даган үйлдвэр аж ахуй хөгжүүлэх аваас энэ индекс буурч, өнгө мөнгөний хойноос улайрч өнөө аз жаргал нь үгүй болчих юм шиг санагдана. Ферраригаа зараагүй ч тэнд сайхан амьдрах олон гадаад хүмүүстэй уулзаж ярилцлаа. Австралийн нэгэн зохиолч эмэгтэй “Энд л би амар амгаланг мэдэрч, зохиол бүтээлээ туурвидаг. Нийгмийн олон янзын дарамт үгүй энэ газар өөрийгөө сонсож чаддаг юм” гэж хэлж байсан удаатай.

Хүн сэтгэлийн амар амгаланг гаднаас бус дотроосоо хайж олсон цагт аз жаргалаар бялхаж чаддаг гэдгийг энэ номноос олж уншаарай.

Хайр

Ломбардын маань ойролцоох халуун усны газрын эзэн байсхийгээд л ирж мөнгө зээлнэ. Бизнес хийнэ гэдэг амаргүй болохоор бие биедээ тусалж, дэмжих нь зайлшгүй юм.

Нэг өдөр халуун усны газрын эзэн их л яаруу яваа бололтой орж ирээд “Чин ах аа, яаралтай мөнгөний хэрэг гарлаа. Үгүй бол халуун усны газрыг минь хаах гээд байна” гэх нь тэр. “Тусалж бололгүй яахав. Гэхдээ чиний бараг бүх л эд зүйл энд байна шүү дээ. Одоо юугаа тавих билээ?” гэхэд “Манайд нэг төгөлдөр хуур бий” гэв. “Төгөлдөр хуур хэтэрхий хүнд шүү дээ. Яаж зөөх юм болж байна?” гэхэд арга бодсон бололтой гараад явлаа. Удалгүй ачааны тэрэгний ард томоо төгөлдөр хуур ачаад аваад ирлээ. Хамаг байдгаа зайчилж байгаад арайхийн багтаагаад хартал ломбард маань эртний эдлэлийн дэлгүүр аятай л харагдана.

Хоёр өдрийн дараа өнөөх чинь дахиад л амьсгаадсаар орж ирлээ. “За ах минь баларсан юм боллоо. Энэ төгөлдөр хуур хүүгийн минь эд юмаа. Хоёр өдөр намайг гуйлаа. Өглөө босоод ирэхэд нь хоёр нүд нь хавдчихсан байх юм. Шөнөжин уйлсан бололтой” гэхийг сонсоод сэтгэл өвдөж төгөлдөр хуураа буцааж авах нь дээ гэж бодтол “Ингэе ах аа, хүүгээ сургуулийг нь тарахаар энд аваад ирье. Тэгээд төгөлдөр хуураа тоглож байгаад явна биз” гэв. Анх удаа ийм сонин зүйл сонсоод би ч гайхаж “Яалаа гэж дээ. Энэ чинь мөнгөний газар болохоос биш урлагийн сургууль биш шүү дээ. Тэгээд ч хүүхэд орж гараад байхаар газар биш” гэж тайлбарлалаа.
“Төгөлдөр хуураа буцааж авах мөнгө алга. Ирэх долоо хоногоос наашгүй. Миний хүү их томоотой. Таны ажилд ерөөсөө саад болохгүй. Ердөө хэд хоног л өгчих” гээд салах шинжгүй болохоор нь зөвшөөрч орхилоо.

Дараагийн өдөр нь 5-р ангийн хүү нь ирлээ. Үг дуу цөөтэй тэр хүү орж ирээд надтай мэндэлж, цүнхээ тавьлаа. Төгөлдөр хууртаа хүрэхийн өмнө гараа сайтар угааж, дараа нь төгөлдөр хуураа арчиж зүлгэж байгаад л тоглож гарлаа. Хөгжмийн талаар ямар ч мэдлэггүй надад сонсоход сайхан л аялгуу байв. Гэвч хүүгийн хөгжимдөө хандаж байгаа хандлага, тоглоод сууж байхдаа сэтгэл зүрхээ өгч байгаа тэр байдал сэтгэлийг минь хөдөлгөөд болдоггүй. Бас хүүг хөгжмөө тоглож ахуйд манайд хэн ч орж ирэхгүй байв. Хүүд саад болохгүй гэсэндээ би ч гэсэн арын өрөөнөөсөө гарахаа болив.

Сониуч зан хөдлөөд хүүгээс яагаад хөгжимд ийм хайртайг нь асуулаа. “Аав ээж хоёр салж, ээж биднийг орхиж явсан юм. Чин сэтгэлээсээ ярилцаж, намайг сонсох хүн үгүй болсон болохоор би төгөлдөр хуураа л тоглож өөрийгөө тайтгаруулдаг юм. Аав найз хүүхэнтэй болж, дээр нь ажил нь улам ихсэж төгөлдөр хуур бид хоёр л үлдэнэ. Та аавыг хурдан мөнгө олж төгөлдөр хуурыг минь ав гэж хэлээд өгөөч” гээд уйлж гарлаа. Урьд би хөгжмийг хүнд ингэж их нөлөөлдөг гэдгийг огтхон ч мэддэгүй явж. Бүр ийм жаахан хүүхдийн уйтгар гунигийг хуваалцагч зүйл гэж бүр төсөөлж ч байсангүй.

Хүү өдөр бүр ирж тоглосоор. Гэтэл манайх бас нүүх болж би халуун усны газрын эзэнд ирж төгөлдөр хуураа ав гэж хэлүүллээ. “Чиний хувьд энэ төгөлдөр хуур мөнгөөр сольж болохоор эд зүйл байж болно. Харин хүүгийн чинь хувьд ээж аавыг нь орлох үнэтэй эд гэдгийг чи ойлгох хэрэгтэй. Үүнийгээ ав даа. Дараа мөнгийг минь өгөөрэй. Хүүтэйгээ ойр дотно байхыг бодоорой. Мөнгө бол яахав, олдож л таарна. Харин үр хүүхэд бол ганц л юм шүү. Чиний хүү их ухаантай. Сайн хүн болно оо” гэж хэлээд төгөлдөр хуурыг буцааж өгсөн билээ.

Өдөр тутам мөнгөтэй харьцдаг би гэж хүн тэр өдөр олон жил баримталж ирсэн дүрмээ ингэж зөрчсөн юм. Одоо ч тэр төгөлдөр хуурын ая сонсох бүрт аравхан настай тэр хүү нүдэнд харагдаад байдаг юм. Мөнгө бол зүгээр л тоо, харин үр хүүхэд бол энэ биед заяасан амин эрдэнэ юм шүү.

Калил Гибран "Зөнч"

Калил Гибраныг Монгол хэлнээ орчуулагдаасай гэж хүсдэг олон хүний нэг нь би. Хэрэв орчуулагдсан бол надад хэлээрэй (мэдээгүй ч байж мэднэ шүү би) Хэдэн жилийн өмнө номын дэлгүүрийн эрхийн бичигтэй болчихоод магнай хагартал баярлаж, хамгийн түрүүнд авсан ном маань энэ.

Амьдралын үнэнийг илэн далангуй, гоёмсог өгүүлсэн түүнийг энэ зохиолыг яруу найраг ч гэж үздэг. Албан ёсоор 40 хэлнээ орчуулагдсан гэдэг боловч 100 гарсан гэх юм билээ. Цахим орчин бий болсноор Калил Гибраны хэлсэн сургамжит үгс дэлхий дахинаа тарж 1923 онд хэвлэгдсэн “Зөнч” ном нь олон сая хувь зарагджээ. Хайр, ажил хөдөлмөр, эрдэм мэдлэг, нөхөрлөл, үхэл, цаг хугацаа гээд олон сэдвээр Орфалэс хотын иргэдийн асуусан асуултад яруу сайхан, зүрхэнд хүрэх хамгийн энгийн үгсээр хариулсан юм. Зохиолын гол дүр болох Алмустафа болон зохиогч Гибран хоёрын амьдрал адал явдал, аялал, зорилго маш төстэй байсан гэдэг. Америк мөрөөдөлд хөтлөгдөж Ливанаас очсон Гибран энэхүү номонд өөрийн нь амьдарч байсан орчин, Өрнө болон Ойрхи Дорнодын соёл шашны нөлөө, Араб Англи хэл, хүүхэд ахуй насаа өнгөрөөсөн байгалийн сайхан, хөгжиж цэцэглэж буй хотын амьдрал гээд ертөнцийг үзэх үзлээ Алмустафийн үгээр дамжуулан дэлхий нийтэд өгүүлжээ.

Алмустафа Орфалэс хотод 12 жил амьдраад эцэст нь орхин одох тэр өдөр ирэхэд хотын иргэд түүнийг зорин ирж “Та бидний дунд онгод болон амьдрахад сүүдэр тань бидний нүүрэн дээр гэрэл мэт туссан билээ. Бидэн дунд чимээгүйхэн оршихдоо уйлахыг минь сонсож, инээхийг минь харж бүх л үнэнийг мэдсэн. Төрөхөөс үхэх хүртэл амьдралын үнэнийг бидэнд өгүүлээч. Түүнийг үеийн үед үр хүүхэддээ ярьж өгөх болно” гэж гуйсан болохоор Зөнч амьдралын тухай 26 үнэнийг өгүүлжээ.

“Зөнч”-д багтсан 26 сэдвээс “Гэрлэлт”-ийг орчуулах гэж оролдлоо.

Гэрлэлт

Тэгээд Алмитра бидэнд гэрлэлтийн тухай ярьж өгөөч гэлээ.

Зөнч ийнхүү өгүүлэв.

Та хоёр хамтдаа төрж, үүрд мөнхөд орших болно.

Үхлийн цагаан далавч нөмрөн ирэхэд та хоёр хамтдаа л байна.

Бүр бурханы чимээгүй дурсамжид хүртэл ханисан жаргана.

Гэвч энэ бүх хамтад оршихуйн дор өчүүхэн зайг үлдээж, диваажингийн салхийг хоёр биенийхээ дунд дураар нь бүжиглүүл.

Нэгнээ хайрла, гэхдээ хайрыг бүү гинжил. Харин хайрыг хоёр биендээ хүрэх далайн давалгаа болгоорой.

Хоёр биенийхээ хундагыг дүүргэ, харин нэг хундаганаас бүү уу.

Ханьдаа талх авч өг, харин битгий нэг талхнаас ид.

Дуулж бүжиглэн хамтдаа цэнгэ, гэхдээ ганцаараа байх тэр орон зайг түүндээ олго. Хөгжмийн чавхдас ч гэсэн нэгэн аяыг эгшиглүүлж байхдаа ганц ганцаараа оршдог юм шүү. 

Хоёр биендээ сэтгэлээ өг, харин битгий өмчлөөрэй. Хувь тавилан л зүрхийг тань багтаадаг юм.

Хамтдаа зогс, харин хэтэрхий бүү ойрт. Сүмийн хоёр багана ч гэсэн тус тусдаа сүндэрлэдэг юм. Царс агар хоёр бие биенийхээ сүүдэрт ургадаггүйг санаарай.